Τάκης Πετρίτης, δημοσιογράφος στην Ελληνική Παροικία του Μόντρεαλ 1950-1980, Εφημερίδες ΒΗΜΑ και Ατλαντίδα

 

Του Κώστα Πετρογιάννη (απο το βιβλίο Εμείς και Εμείς)

Μεσα ενημερωσης

Με το μεταναστευτικο ρευμα, ηρθαν και μερικοι επιστημονες, μορφωμενοι και διανοουμενοι. Αυτο το μικρο ποσοστο, παρ’ ολο που ειχε αντιμετωπισει τις πρώτες βασικες του αναγκες, εντουτοις, βρηκε το χρονο ν’ ασχοληθει και με τα γενικώτερα προβληματα που αντιμετωπιζει μια κοινωνια, οσο μικρη και να ’ναι.

Με τον ερχομο μου στη νεομεταναστευτικη μας κοινωνια, βρηκα να εκδιδονται δυο εβδομαδιαιες εφημεριδες και να υπαρχει ενα ραδιοφωνικο προγραμμα: η εφημεριδα «ΕΛΛΗΝΟΚΑΝΑΔΙΚΑ ΝΕΑ», που εξεδιδε ο Μιχαλης Ζευγώλης. η εφημεριδα «ΕΛΛΗ­ΝΙΚΟΣ ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ», του Χρηστου Κολυβα. Το ραδιοφωνικο προγραμμα το παρουσιαζαν ο Γιαννης και η Ελενη Δαπερη.

Ο Μιχαλης Ζευγώλης, ασχολιοτανε περισσοτε­ρο με θεματα γυρω απο τη θρησκεια και την εκκλησια και ειχε την εχτιμηση τών παληών πιο πολυ.

Αν και ο Ζευγώλης ειχε καποια επαγγελματικη εμπειρια, εντουτοις η εφημεριδα του δεν αποχτησε τη λαϊκη συμπαθεια, και τουτο, επειδη ο νεομεταναστης δεν εκφραζοτανε μεσα απο τη θεση που επαιρνε η εφημεριδα.

ο Χρηστος Κολυβας, δεν ειδε σωστα το μετανα­στη. Δεν επιασε τον παλμο του, δεν μπηκε μεσα στο ιδιο του το προβλημα. Αν και μεταναστης κι ο ιδιος, αν και ζουσε την αδικια, την Εκμεταλλευση, την αγω νια του αυριο, την κλειστη κοινοτητα του Κολυβα, την προθεση του αρχιεπισκοπου, δεν κινηθηκε πανω σ’ αυτα. Δεν χαραξε μια τετοια πορεια στην εφημερι­δα του. Πιστεψε πώς με το να εκδοσει μια εφημεριδα που δεν ειχε καμια σχεση με οποιαδηποτε δημοσιο­γραφικη δεοντολογια, θα καταξιωνοτανε σαν δημο­σιογραφος και εκδοτης και θα απολαμβανε του σεβα­σμου του αναγνωστικου κοινου της παροικιας που θα του αποφερε δοξα και πλουτη.

Μεσα απο κεινο τον αντιδημοσιογραφικο πυρετο ο Κολυβας, εβλεπε σαν σωστη τη ΘΕΣΗ του «Ταχυ­δρομου» και επεμενε με αποτελεσμα να καλλιεργει συστηματικα την εμπαθεια του νεομεταναστη για την Κοινοτητα. ετσι βοηθαγε θετικα τον Κολυβα και τον Αρχιεπισκοπο να κρατανε τον νεομεταναστη ανοργανωτο. Ο Κολυβας της εποχης εκεινης, δεν αντεχει τη δημοσιογραφικη αναγνώριση. Το ιδιο και ο «ΕΛ­ΛΗΝΙΚΟΣ ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ», σαν εφημεριδα.

Ο Γιαννης και η Ελενη Δαπερη, ειχανε φωνες που ακουγονταν ευχαριστα. η εκπομπη που παρου­σιαζανε το ’59 με ’60, δεν δεχεται κριτικη. ητανε ε­να προγραμμα απο διαφημισεις και τραγουδια. Ο Δαπερης κρινεται απο το εβδομηντα και μετα, που αποχτησε ιδιοχτητο διασυνδετικο σταθμο και μεταδιδει για ολη την ημερα.

Απ’ αυτο το σταθμο που ονομαζεται CHCR, ο Δαπερης μεταδιδει σημερα στην Ελληνικη γλώσ­σα, ολοκληρο το εικοσιτετραωρο. Με την ανεση του χρονου που διαθετει, παρουσιαζεται μια αξιολογη σειρα απο προγραμματα. η παροικια ακουει ειδησεις απο την Ελλαδα, ποδοσφαιρο, παιδικα προγραμμα­τα, διαλεξεις, διεθνεις ειδησεις, τη φωνη της κοινοτη­τας, παροικιακες δραστηριοτητες, προγραμματα νεο­λαιας, τοπικες πολιτικες ειδησεις, τη θεια λειτουργια, θρησκευτικα προγραμματα, αφθονες μουσικες ώρες, τραγουδια, αγγελιες, διαφημισεις κ.ο.κ.

Ειναι με αλλα λογια, μια τεραστια προσφορα στον Ελληνισμο της παροικιας. Η κορη του Μαρια, παρουσιαζει, απο το κεϊμπλβιζιον, τηλεοπτικα προ­γραμματα, οχι και τοσο αξιολογα προς το παρον.

Το προβλημα του θαυμασιου αυτου εργου, ειναι ο ιδιος ο Δαπερης.

Ο Δαπερης, διευθυνει και παρουσιαζει, προσω­πικα, ορισμενα προγραμματα. Το ενα, που το ονομαζει «ο,τι βγαλει η κουταλα», δεν νομιζω οτι ειναι επι ληψιμο. Καλουν οι ακροατες και ζητανε ν’ ακουσουν το τραγουδι της αρεσκειας τους. Ο Δαπερης, η σε­κονταρει το τραγουδι και δημιουργει μια παραφωνια σκοπιμη, η κανει χιουμορ, που πολλοι το βρισκουν α­νοστο.

Τα ιδια περιπου συμβαινουν και στο προγραμμα «η ώρα τών γλεντζεδων». Αυτα τα προγραμματα, κατα τη δικη μου εχτιμηση, ειναι ώφελιμα, γιατι ψυχα­γωγουν και ξεκουραζουν. Το προγραμμα που πραγ­ματικα αμφισβητιεται για την ώφελιμοτητα του, ειναι εκεϊνο που ο ιδιος χαρακτηριζει «εγκυκλοπαιδικο μορφωτικοκοινωνικο». Ειναι γνωστο στην παροικια σαν το προγραμμα «Ελευθερα τη γνώμη σας». Αυτο το προγραμμα, δεν εχει κανενα προγραμματισμο. Λεει ο Δαπερης στους ακροατες, καλησπερα, σε τρεις διαφορετικες βραδιες την εβδομαδα, και αρχιζουν τα τηλεφωνα απο τους ακροατες. Αναφερεται ο ακροατης σ’ ενα θεμα που τον απασχολει και ο Δα­περης, αναλογα με το θεμα, η απανταει ο ιδιος, η α φηνει αλλον ακροατη που θα παρει τηλεφωνο, να δώσει την απαντηση.

Σ’ αυτες τις τηλεφωνικες συζητησεις, που κρατανε απο μιαμιση μεχρι και εξι ώρες, το τι εχει ακουστει, ειναι αδυνατο να γραφει.

Σταχυολογώ μερικα απο τα πιο παρουσιασιμα και… πολιτισμενα. ακροατρια: κ. Δαπερη, γιατι δεν κοκκινιζουν οι ντοματες μου; Δαπερης: Να τους φυ­τεψεις διπλα αγγουριες. Θα ντραπουν και θα κοκκινι­σουν. Ακροατης: Αν δεν υπηρχε ο Ελληνισμος να σ’ ακουει, δεν θα υπηρχες και συ. Δαπερης: Κι αν η μανα σου με τον πατερα σου δεν κανανε κατι, Εξυ­πνακια μου, εσυ θα μ’ ακουγες;

Ακροατης:… γιατι επιτιθεσαι εναντιον του Προ­ξενου;

Δαπερης: ο Προξενος κι εγώ, ειμαστε… προξε­νοι…(Σ’ ενα ξεσπασμα επιδειξης γνώσης και γνωρι­μιας προσωπικοτητων) … και μην νομισετε οτι αυτο λογώ. οχι, εγώ ειμαι του Δημοτικου… τον Καραμανλη, αν τον γνωριζω καλα; ας μην πώ… καταλαβαινε­τε, … το γεροΠαπανδρεου… ας γελασω…, εγώ, τον Αρη το Βελουχιώτη… μα τι λες παιδι μου, στο ανταρτικο εγώ…, … τον Παπανικολη, οταν ητανε στην Τριπολη…, Στην Κυπρο; αμ, που πηγα σχο­λειο. Διευθυντης μου ητανε ο Παϊδουσης…, Στην Αι­γυπτο; … πηγαινα στο Γυμνασιο… στην Κωνσταντινουπολη; η πατριδα μου, παιδι μου. Οι Τουρκοι μου καταστρεψανε τον πατερα… δεκαξι χρονών παιδακι εσκαβα το πεζοδρομιο στην Πανεπιστημιου…κ.ο.κ.

Ακροατης: Τον Παττακο, τον γνωριζεις καλα, σε ειδα σε φωτογραφιες μαζι.

Δαπερης: Ειμαι ο μονος που εδωσε στη Χουντα μαθημα Δημοκρατιας!!!

Ακροατης: αντε και… απαφτώσου, μ…κ.

Δαπερης (γελώντας): μας ειπε την ταυτοτητα του ο… κυριος.

Ακροατης: Τι ειναι ο σταθμος σου, κυριε Δαπερη;

Δαπερης: Χωρις να αυτολογώ, το λεω με υπερη φανεια. Ειναι Εθνικος.

Ο ιδιος ακροατης: επι Χουντας, δεν πηρες με­ρος στην αντισταση…

Δαπερης: … ο σταθμος, εξυπνακια μου, ειναι εμπορικος καναδικος… νασαι εξυπνος… δεν μπο­ρουσα να ριχνω συνθηματα εξω απο το ΝΑΤΟ, νασαι εξυπνος.

Ο ιδιος ακροατης: Ποτε τελος παντων ειναι εμπορικος και ποτε Εθνικος;

Δαπερης: αναιδεστατε, σε κλεινω. Και κλεινοντας τον συνεχιζει: ητανε κι αυτος απο τους παπλω­ματαδες —χαρακτηρισμος για τους διπλωματουχους επιστημονες — , απο τους εκατο της γκρανταδωριας… απο τους ΤΣΑΚ-ΠΑΚ-ΜΑΚ-ΤΣΟΥΚ-ΜΟΥΚ… νομιζε πώς δεν τον πηραμε χαμπα­ρι… τα τρώει τετοια ο μπαρμπα-Γιαννης;… εξω ο Κα­ναδας απο το ΝΑΤΟ, αλλα το δολλαριο και το μπουκ — βιβλιαριο τραπεζας— να φουσκώνει απο τα γκραντ…

ακροατης: …γιατι βριζεις το ΠΑ.ΣΟ.Κ.;

Δαπερης: Της Ελλαδος;

ακροατης: οχι, του Καναδα.

Δαπερης: Τι ειναι αυτο κυριε; Μαρκα αυτοκινη του;

ακροατης: … ξερεις πολλα, κυριε Δαπερη.

Δαπερης: …ακου να σου πώ αγαπητε μου, και το λεω να μ’ ακουσουν ολοι. Κανεις δεν με διαψευσε σ’ ο,τι ειπα και σ’ ο,τι εχω προβλεψει μεχρι σημερα. …και το ξερεις οτι δεν… αυτολογώ. …μην κοιτας που δεν μιλαω. …ο κληρος; το τι εχω τραβηξει, κυριε μου… δεν γραψανε γραμματα για να μου κλεισουνε το σταθμο; Μην κοιτας που δεν μιλαω, γιατι δεν θε­λω να κανω κακο… η κοινοτητα; α… αλλοι κι αυτοι… αν βγαλω στη φορα αυτα που εχω, θα γινει επανασταση… μην κοιτας που περιοριζομαι στην κρι­τικη… αλλο αν κανουν οτι δεν καταλαβαινουν και λε­νε οτι τους συκοφαντώ. …αλλο κριτικη κι αλλο συκο­φαντια. …οποιος αρνιεται την κριτικη, κινει υποψιες. Μαθε το απο το μπαρμπαΓιαννη. Και για να σας κα­νω κι ενα μαθημα: «η καθε γυναικα που θελει το παι­δι της να το μεγαλώσει Χριστινιακα, φερνει την ευθυνη ο καθε πατερας φερνει ευθυνη, οχι θρησκευτι­κη μονο. Προσεξτε. Και ηθικην και εθνικην. Μην πλε­κετε ποτε το ενα με το αλλο. Και τα δυο ειναι αλλη λενδετα».

ακροατης: Καλησπερα. Δαπερης: καλησπε­ρα κυρια μου.

—κυριος ειμαι.

— οριστε;

— Κυριος ειμαι.

—’Ε, κυριος ειπα.

— Κυρια μου ειπατε.

Μιλανε κι οι δυο ταυτοχρονα και μετα…

Ακροατης: Σας συγχαιρω, κ. Δαπερη, διοτι εχε­τε παρει σωστη θεση αποψε. Αλλα επειδη αυτη τη στιγμη ηρθα σπιτι μου, και ακουω το ελευθερα τη γνώμη σας, ποιο ειναι το θεμα σας αποψε; (!!!) Ακροατης: Πώς σου φανηκε η νικη του ΠΑ.ΣΟ.Κ.;

Δαπερης: Ειναι η πρώτη φορα που η Αμερικη, ε­χει αμερικανο πρωθυπουργο στην Ελλαδα.

Ακροατης: …δηλαδη, λες τον Παπανδρεου προδοτη και…

Δαπερης: εσυ τον λες, και επειδη σε καταλαβα οτι εισαι κουρδισμενος, σε κλεινω, και σου συνιστώ να πας στο πλαϊνο φαρμακειο και να παρεις για τα νευρα σου τα Νταπεριςπιλς (χαπια Δαπερης). Ειναι ενα κι ενα για την περιπτωση σου… (και γελαει ξε­καρδιστικα)

Πανω σ’ αυτο το μοτιβο, γινονται τα… εγκυκλοπαιδικομορφωτικοκοινωνικα ραδιοφονικα προγραμματα.

Εξεταζοντας τα ομως πιο βαθια, διαπιστώνεις ο­τι ο Δαπερης τα δημιουργει απο σκοπιμοτητα. Με τη δυναμη που του εξασφαλιζει το μικροφωνο, που χρη­σιμοποιει κατα βουληση, καλλιεργει εκεινο που τον συμφερει και τον εξυπηρετει. Επισης, γνωριζει οτι, ο ποιαδηποτε κι αν ειναι η κριτικη που θα ασκησει, δεν θα εχει επιζημιες γι’ αυτον επιπτώσεις, γιατι το μεγα­λο ακροατηριο το ενδιαφερει ο σταθμος, που, οπως ειπαμε, ειναι ανεκτιμητης αξιας για τις αναγκες της παροικιας.

Βασισμενος πανω σ’ αυτη την πολυτελεια, ο Δα­περης, με την κριτικη, που ειναι εφευρεση κριτικης στα δικα του μετρα, επιτιθεται σ’ οποιον θεωρει εμποδιο του, ειτε αυτος λεγεται προξενος, ειτε κληρι­κος, ειτε εκλεγμενος, ειτε επαγγελματικος του αντιπαλος.

Το αξιοπροσεχτο ειναι, οτι, με τα χρονια, εχει πι­στεψει και ο ιδιος, οτι πραγματι ειναι η δύναμη, που την στηριζει η αξια.

Στην παροικια μας, ακουγονται και αλλα τρια ρα­διοφωνικα προγραμματα. Τα δυο, απο τον ιδιο σταθ­μο, του CFMB και το τριτο απο το Centre-Ville.

Τα προγραμματα στον CFMB, ανηκουν στο σταθμο, ειναι εμπορικα, και, οι ελληνες που τα επιμελουνται και τα παρουσιαζουν, ακολουθουν τους κανονισμους του σταθμου.

Το ενα, που ακουγεται «Καθε βραδυ στις εννεα», διευθυνει ο Μιχαλης Τελιδης και το αλλο, η Ρενα Παπαθανακου.

Το προγραμμα του Centre-Ville, το χρηματοδο­τει το κρατος, μεσα στα πλαισια τών πολιτιστικών προγραμματων για τις μειονοτητες.

Κατα καιρους, εχουν παρουσιαστει αξιολογα προγραμματα.

Συνηθως ομως, οι εκπομπες, εχουν μια τραβηγ­μενη και εξώφθαλμη κομματικη αποχρωση, που ξε­φευγει απο το σκοπο του προγραμματος.

Καθε Κυριακη, στο μεγαλο τηλεοπτικο καναλι «δώδεκα», ο Γιαννης Παναγοπουλος, παρουσιαζει ε­να μισαωρο, χωρις απαιτησεις.

Στην παροικια, εκδιδονται σημερα και οι εξης εφημεριδες.

Το «ΕΛΛΗΝΟΚΑΝΑΔΙΚΟ ΒΗΜΑ», του Γιώργου Παπαδακη. Ειναι ενα εβδομαδιαιο φυλλο, που κυκλο­φορει για εικοσι χρονια. Κατα διαστηματα, δουλευτη­κε απο επαγγελματικα χερια με αξιώσεις.

Παρουσιασε επιμελημενη και ποικιλη υλη στον αναγνώστη, χωρις θεσεις στην πολιτικη της Ελλαδας, εκτος της εποχης της δικτατοριας στην Ελλαδα που για 3 1/2 χρονια αρθρογραφισε εναντιον της υπευθυνα. Στα θεματα της παροικιας και της Κοινοτητας, διατηρησε απ’ αρχης μια αταλαντευτη θεση εναντιον τών διαθεσεων της εκκλησιας με συνεπεια να χαραχτηρι ζεται η εφημεριδα σαν αντιεκκλησιαστικη.

Εχει αναγνωστικο κοινο, και, σαν εφημεριδα, ειναι η πιο πλουσια σε υλη και ενημερωση.

Το «ΡΕΠΟΡΤΑΖ», του Αντώνη Μπαρτζακου, που εκδιδεται καθε εβδομαδα, δεν πετυχε να μπει στην αγορα, παρ’ ολο που ο ιδιος εχει ικανοτητες.

Τα «ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΝΕΑ», τών Γιαννη Κοκκωνα και Νικου Χειλα, αν και γραφουν οτι ειναι δεκαπενθημε­ρη εκδοση, δεν κυκλοφορουν με συνεπεια. Προς το παρον, εκδιδονται ευκαιριακα η σαν παρεργο.

Τελος, η μηνιαια «ΔΡΑΣΗ», του Στελιου Γκιουσμα, με καλους συνεργατες, εχει πλουσιες σελιδες απο την κοινωνικη ζωη του Ελληνισμου στο Μοντρε­αλ και τον Καναδα. Αυτες οι κοινωνικες σελιδες, δι­νουν εμπορικοτητα στην εφημεριδα και διαφαινεται οτι αυτη ειναι και η επιδιωξη του Γκιουσμα.